Cleared repo: een nieuwe aanwinst voor het liquiditeitsbeheer

Bij het beheren en sturen van liquiditeit hebben financiële partijen als pensioenfondsen en verzekeraars te maken met keuzes in het type beleggingen waarin zij investeren. Een belangrijke afweging hierbij is de keuze voor meer of minder liquide beleggingen en bijbehorend rendement/risicoprofiel. Daarnaast hebben ook externe factoren, bijvoorbeeld rentes en de vorm van de rentecurve, impact op de huidige liquiditeit en doorrekeningen van liquiditeit bij stress scenario’s.

De marktwaardeverandering van derivaten

Rentebewegingen beïnvloeden de waarde van obligaties, maar leiden niet direct tot cashflow impact zolang de obligaties niet worden verkocht. Dit in tegenstelling tot derivaten, waar een rentebeweging wél resulteert in een cashflow, door de uitwisseling van variation margin (meestal in cash) ter grootte van de marktwaardeverandering. De marktwaardeverandering van derivaten, waarmee onder meer het renterisico wordt beheerst, wordt op dagbasis bepaald en uitgewisseld tussen de partijen. De regels voor uitwisseling zijn onder meer verankerd in de European Market Infrastructuur Regelgeving (EMIR) en zijn verplicht voor professionele marktpartijen. De uitwisseling van variation margin reduceert tegenpartijrisico, maar zorgt wel voor een toename van het liquiditeitsrisico.  

Liquiditeitsbuffers
In de uitvoering van cashmanagement maken marktpartijen gebruik van liquiditeitbuffers. Om liquiditeit te genereren kunnen zij naast deze buffers ook beleggingen afbouwen en/of kortstondige liquiditeit aantrekken (lenen) voor efficiënt beheer. Hierbij is toegang tot een breed palet aan kortstondige liquiditeitsbronnen steeds belangrijker en zijn partijen steeds meer op zoek naar nieuwe oplossingen die daarin voorzien.

Cleared repo

Het cleared repo product is zo’n relatief nieuwe liquiditeitsbron, waar historisch gezien met name banken, maar inmiddels ook pensioenfondsen en verzekeraars, gebruik van maken. Bij een (cleared) repo transactie worden activa verkocht in ruil voor cash en op een vooraf bepaalde datum tegen een vooraf bepaalde prijs weer teruggekocht. Een ‘reverse repo’ is precies het tegenovergestelde, hierbij wordt juist cash verkocht en activa als onderpand verkregen. Repo’s zijn daarmee een effectief instrument om tijdelijke mutaties, zowel bij een cash overschot (reverse repo) als bij een tekort (repo), op te vangen.

Cleared omgeving

Waar repo’s tot op heden grotendeels in een bilaterale (over the counter) omgeving werden verhandeld, kunnen deze nu ook in een cleared omgeving worden aangegaan. Bij een cleared repo wordt niet langer bilateraal naar een tegenpartij gezocht, maar vindt de transactie plaats op een gereglementeerde markt of handelsplatform (een zogeheten ‘cleared omgeving’). Het platform plaatst zich als centrale partij tussen koper en verkoper van de repo-transactie en neemt hun wederzijdse verplichtingen over (partijen lopen geen tegenpartijrisico meer op elkaar). Omdat de centrale partij dit voor alle transacties doet, ontstaat door multilaterale netting een lager totaal risico. Anders gezegd, door alle repo en reverse repo’s onder te brengen bij de centrale partij, is de totale openstaande cleared positie van de markt significant lager dan wanneer al deze transacties over the counter zouden zijn gehandeld.

Samengevat biedt cleared repo verschillende voordelen ten opzichte van bilaterale repo transacties:

• Lager Tegenpartijrisico: De clearing partij is de centrale tegenpartij met een hoge rating en diverse beschermingsmechanismes. Door multilaterale netting wordt daarnaast het totale tegenpartijrisico lager.
• Toegang tot meer tegenpartijen: cleared repo biedt onder gelijke voorwaarden toegang tot een groot aantal tegenpartijen die tegelijkertijd kunnen worden benaderd voor transacties op deze markt.
• Rendement: als gevolg van de marktwerking en lager tegenpartijrisico zijn tarieven vaak aantrekkelijker dan die bij bilaterale repo transacties.

Het gebruik van cleared repo biedt hiermee verdere diversificatie, dit innovatieve product is een waardevolle toevoeging aan de toolkit waarmee partijen hun liquiditeit kunnen beheren. Het zorgt voor open marktwerking, meer liquiditeit, aantrekkelijkere markttarieven en reduceert tegenpartijrisico. Het nadeel is de operationele en juridische complexiteit, deze inspanningen zijn echter voornamelijk eenmalig bij het opzetten van de infrastructuur.